Chrup często, bo przyspiesza przemianę materii. Do tego dobrze działa na wzrok, włosy i paznokcie
W starożytnych Chinach wierzono, że spożywanie tego warzywa przynosi szczęście i długowieczność, dlatego podawano je podczas noworocznych uczt jako symbol pomyślności. Bladozielona bulwa dopiero po przekrojeniu ukazuje swoje prawdziwe oblicze: soczysty, różowo-karminowy miąższ przypominający plaster arbuza. Dlaczego warto jeść rzodkiew arbuzową i jak wykorzystać ją w kuchni?
Rzodkiewka arbuzowa zawiera wapń, magnez i żelazo, które wspierają budowę keratyny, dzięki czemu włosy stają się mocniejsze i bardziej odporne na łamliwość, a paznokcie zyskują twardość i zdrowy połysk. To jednak zaledwie ułamek jej zdrowotnych właściwości.
Rzodkiewka arbuzowa (Raphanus sativus var. Longipinnatus), znana również jako rzodkiew chińska lub, pochodzi z Azji Wschodniej, przede wszystkim z Chin, gdzie od setek lat uprawiana jest zarówno w celach kulinarnych, jak i leczniczych. To właśnie tam nadano jej poetycką nazwę "ShinRi-Mei", co można przetłumaczyć jako "piękno w sercu" - nawiązującą do niezwykłego kontrastu między skromną, zielonkawą skórką a intensywnie różowym wnętrzem przypominającym plaster arbuza. Wygląd tego warzywa jest jego największym atutem.
Z zewnątrz bulwa ma kształt zbliżony do klasycznej rzodkwi - owalny lub lekko wydłużony, z gładką, bladą skórką w odcieniach bieli i zieleni. Prawdziwe zaskoczenie kryje się jednak w środku: soczysty, różowo-karminowy miąższ, który nie tylko przyciąga wzrok, ale i nadaje potrawom wyjątkowej estetyki. Smak jest delikatny, lekko słodkawy, z subtelną nutą migdałów, pozbawiony ostrości typowej dla tradycyjnych odmian rzodkwi.
Uprawa rzodkiewki arbuzowej w donicy jest zaskakująco prosta, nawet w warunkach miejskich. Wybieramy pojemnik o głębokości minimum 25-30 cm, aby korzenie miały przestrzeń do rozwoju, i wypełnić go żyzną, przepuszczalną ziemią ogrodniczą z dodatkiem piasku lub perlitu. Donicę ustawiamy w miejscu dobrze nasłonecznionym - balkon, taras czy parapet południowy sprawdzą się idealnie. Nasiona wysiewamy bezpośrednio do podłoża, zachowując odstęp około 5 cm - kiełkowanie rozpoczyna się już przy temperaturze 4-5°C. Podlewamy regularnie, ale umiarkowanie - gleba powinna być stale lekko wilgotna, bez zastojów wody. Warto też pamiętać o delikatnym spulchnianiu ziemi i ewentualnym nawożeniu naturalnym kompostem. Rzodkiewki dojrzewają po około dwóch miesiącach.
Rzodkiewka arbuzowa to warzywo niskokaloryczne - 100 g dostarcza zaledwie około 20 kcal - a jednocześnie pełne witamin i minerałów. Zawiera witaminę C, witaminy z grupy B, potas, magnez, wapń i żelazo. Szczególnie cenne są obecne w niej antyoksydanty w postaci antocyjanów, które neutralizują wolne rodniki i wspierają organizm w procesach metabolicznych. Jak podaje Angelika Nęcka w serwisie Interia Zdrowie, regularne spożywanie tego warzywa może wspomagać oczyszczanie organizmu i poprawiać ogólną kondycję.
Badania opublikowane w czasopiśmie Pharmacological Research - Natural Products (Uniwersytet Chitkara, 2025) wykazały, że rzodkiew arbuzowa zachowuje wysoki poziom bioaktywnych związków, które wspierają procesy trawienne i regulację metabolizmu. Autorzy wskazują, że obecne w niej glukozynolany i flawonoidy mogą wpływać na ekspresję genów związanych z przemianą materii, w tym PGC-1α - kluczowego regulatora pracy mitochondriów. Oznacza to, że regularne spożywanie tego warzywa sprzyja efektywniejszemu spalaniu energii, poprawia perystaltykę jelit i może działać ochronnie wobec układu pokarmowego.
Rzodkiew arbuzowa jest cennym źródłem luteiny i zeaksantyny - karotenoidów, które odgrywają kluczową rolę w ochronie siatkówki oka i utrzymaniu ostrości widzenia. Substancje te zwiększają gęstość pigmentu plamki żółtej, dzięki czemu oczy są lepiej chronione przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego i stresem oksydacyjnym. To naturalna tarcza dla wzroku, szczególnie istotna w profilaktyce chorób oczu związanych z wiekiem. Z kolei witamina C również obecna w rzodkwi wspiera proces syntezy kolagenu, odpowiadającego za elastyczność skóry i prawidłową kondycję naczyń krwionośnych
W badaniu opublikowanym przez Uniwersytety Kiel w 2016 roku, wykazano, że kiełki rzodkiewki mogą hamować enzymy odpowiedzialne za rozkład węglowodanów, takie jak α-amylaza i α-glukozydaza. Efektem jest wolniejsze uwalnianie glukozy do krwi, co sprzyja stabilizacji poziomu cukru i może wspierać profilaktykę cukrzycy typu 2. Obecne w rzodkwi polifenole i flawonoidy działają ochronnie na naczynia krwionośne, wspomagając utrzymanie prawidłowego ciśnienia i zdrowia serca źródło.
Warzywa kapustne, do których należy rzodkiew arbuzowa, zawierają także izotiocyjaniany - naturalne związki o działaniu detoksykacyjnym. Wstępne badania laboratoryjne prowadzone przez Uniwersytet Anna w Indiach sugerują, że mogą one hamować wzrost komórek nowotworowych i inicjować apoptozę, czyli zaprogramowaną śmierć komórki rakowej. Choć są to dopiero wstępne wyniki, naukowcy podkreślają, że regularne włączanie rzodkwi do diety może być elementem profilaktyki nowotworowej.
Na surowo rzodkiew arbuzowa doskonale uzupełnia sałatki z owocami morza, carpaccio z łososia czy tatara z tuńczyka, gdzie jej różowy miąższ kontrastuje z ciemniejszymi składnikami i dodaje im świeżości. W kuchni śródziemnomorskiej można ją zestawić z oliwkami, serem feta czy grillowanymi warzywami. W wersji orientalnej świetnie komponuje się z sosem sojowym, imbirem i sezamem, dlatego możemy też wykorzystać ją jako naturalny dodatek do sushi, poke bowl czy ramenów.
Warto też wykorzystać ją w kanapkach i wrapach - może zastąpić klasyczne ogórki kiszone lub rzodkiewki, nadając całości bardziej wyrafinowanego charakteru. Rzodkiew arbuzowa marynowana w occie jabłkowym i przyprawach korzennych jest znakomitym dodatkiem do mięs pieczonych, zwłaszcza wieprzowiny i kaczki, a także do serów dojrzewających. W wersji pieczonej lub grillowanej, z dodatkiem oliwy i ziół, może odgrywać rolę ciepłej przystawki albo dodatku do kasz i ryżu. W kuchni fusion coraz częściej pojawia się jako składnik tacos, burgerów roślinnych czy nawet pizzy.
Źródła: terazgotuje.pl, ResearchGate
Zobacz też:
Jedz zamiast płatków owsianych. Pełne błonnika, doskonałe dla jelit, chronią serce przed zawałem
Jej uprawa była zakazana, dziś z dumą gotujemy. Połowa szklanki ma tyle samo białka co 100 g indyka
Ma dużo białka i żelaza, jest dobra na wzrok i odporność. Seniorzy powinni jeść choć raz w tygodniu