Starożytni Rzymianie mylili go z marchewką. My wciąż nie doceniamy, choć jest super zdrowy i ma orzechowy posmak

Pasternak dziś kojarzymy głównie z popularnym powiedzonkiem. Szkoda, bo to warzywo królowało kiedyś na naszych stołach. Warto do niego wrócić. Podpowiadamy, jak wykorzystać pasternak w kuchni, by wycisnąć z niego jak najwięcej właściwości zdrowotnych. 

Pasternak (Pastinaca sativa) to roślina z rodziny selerowatych, której korzeń z wyglądu przypomina pietruszkę. Ma jednak od niej dużo słodszy i lekko orzechowy smak, za który zresztą ceniony był już w starożytności. W czasach Imperium Rzymskiego trafił na stoły obok innych znanych warzyw korzeniowych. Pasternak bywał wtedy mylony z marchewką, ale na obronę starożytnych trzeba powiedzieć, że marchew wyglądała wtedy inaczej. Była biała, fioletowa lub żółta, pomarańczowego koloru nabrała dopiero w XVII wieku.  

Pasternak był uprawiany i spożywany powszechnie aż do XVI-XVII wieku w różnych regionach Europy, m.in. w Polsce. Potem nowinki w rolnictwie i moda na ziemniaka wypchnęły go na boczny tor. Historyczne zapiski i dawne przepisy pokazują, że pojawiał się w zupach, pieczeniach, a nawet w wersjach słodkich dodatek lekko karmelizowany. Dziś warzywo to znamy głównie z powiedzonka "figa z makiem pasternakiem". Początkowo funkcjonowała tylko pierwsza część tego hasła, figa z makiem oznaczała, że ktoś nic nie dostanie. Pasternak do tego duetu został dodany z czasem jako doskonały rym.  

Choć ziemniak dzierży dziś koronę warzyw korzeniowych w naszej kuchni, pasternak zasługuje na poważne wyróżnienie. Jest niskokaloryczny, w 100 gramach korzenia znajdziemy około 75 kcal oraz znaczące ilości błonnika (4,9 g). Oznacza to, że warzywo nie jest tuczące i na długo zapewnia poczucie sytości, jest więc doskonałym sprzymierzeńcem osób walczących z nadwagą. Wysoka zawartość błonnika reguluje również pracę jelit. Pasternak dostarcza także witaminę C, witaminę K, kwas foliowy, witaminę E, a także minerały jak magnez, fosfor czy cynk. Jego korzeń bywa uznawany za bardziej odżywczy niż nie tylko ziemniaki, ale także marchew. Zawdzięcza to większej różnorodności składników, takich jak Kwercetyna, kemferol i apigenina. Wszystkie one działają antyoksydacyjnie i wspierają odporność. 

Z pasternakiem wiąże się pewien paradoks: mniejsze korzenie są bogatsze w składniki antyoksydacyjne niż większe. Warto więc wybierać na straganie niezbyt okazałe korzenie. Warzywo to pełni również rolę łagodnego środka moczopędnego, wspomaga pracę nerek i działa rozkurczowo. W tradycyjnych zastosowaniach ludowych był wykorzystywany jako środek przeciwbólowy (np. na bóle zębów), a także jako roślina wspomagająca układ sercowo-naczyniowy. Jego zawartość potasu sprzyja rozszerzaniu naczyń krwionośnych i obniżaniu ciśnienia. 

Kulinarnie pasternak to wszechstronny gracz. Jego naturalna słodycz i orzechowa głębia smaku idealnie komponują się z przyprawami korzennymi, ziołami i nutami pikantnymi. Możesz go wykorzystać do zup-kremów, bo po ugotowaniu i zblendowaniu staje się aksamitny, z wyraźnym aromatem przyjemnej słodyczy.  

Jako alternatywa dla ziemniaka pasternak sprawdza się doskonale w puree i w zapiekankach, w połączeniu z innymi składnikami da efekt delikatności. Możesz z niego również przygotować gnocchi, frytki lub chipsy. Te potrawy będą miały ciekawsze nuty smakowe niż ziemniaczane, nie mówiąc już o tym, że będą zdrowsze. Tarte warzywo może stać się bazą do placuszków, stosuj je wtedy podobnie jak ziemniaki czy cukinię.  

Jeśli lubisz eksperymenty w kuchni, przygotuj pasternak karmelizowany. Będzie świetnym dodatkiem do deserów, a w połączeniu z miodem może stać się bazą do musu. W deserach sprawdzi się w towarzystwie jabłek, gruszek czy dyni, w połączeniu z cynamonem lub innymi przyprawami korzennymi.  

Spośród dań wytrawnych warzywo odnajdzie się w rosole, w gulaszach, w pieczeniach warzywnych z dodatkiem ziół i czosnku. W wersjach grillowanych lub pieczonych korzeń nabiera karmelizowanych akcentów i delikatnej chrupkości przy brzegach. Czasem pasternak wykorzystuje się także w sałatkach, cienko pokrojony lub starty, doda wyrazistej słodyczy i struktury. 

Źródło: terazgotuje.pl