To najzdrowsze makarony, a my omijamy je w sklepie. Mają ogrom błonnika, najlepsze dla cukrzyków
Wyglądają jak zwykły makaron, a kryją w sobie moc, której próżno szukać w pszennej wersji. Kolorowe świderki z soczewicy, groszku czy ciecierzycy pięknie prezentują się na talerzu, ale też sycą na długo, dbają o linię i wspierają serce. To wybór, po który sięgają świadomi smakosze – dla zdrowia, energii i… czystej przyjemności jedzenia. Dlaczego warto jeść makarony strączkowe i czym różnią się od pszennego?
Makarony strączkowe to alternatywa dla klasycznych makaronów pszennych, szczególnie ceniona przez osoby na diecie bezglutenowej, wegan oraz wszystkich, którzy chcą wzbogacić jadłospis o produkty wysokobiałkowe i bogate w błonnik. Powstają z mąki uzyskanej z nasion roślin strączkowych oraz wody. W wersjach ekologicznych (BIO) nie zawierają żadnych dodatków ani konserwantów. Każdy rodzaj makaronu strączkowego ma swój unikalny profil odżywczy i smakowy:
- makaron z czerwonej lub żółtej soczewicy: wyróżnia się delikatnym, lekko orzechowym aromatem oraz wysoką zawartością witamin z grupy B, żelaza i kwasu foliowego;
- makron z ciecierzycy: zawiera w białko, magnez i cynk. Jest świetnym wyborem dla osób aktywnych fizycznie i wegan;
- makaron z zielonego groszku: ma intensywną barwę i dostarcza witamin A i C oraz żelaza, wspierając profilaktykę anemii;
- makaron z fasoli: zwłaszcza czarnej lub adzuki, jest źródłem antyoksydantów, które wspomagają detoksykację organizmu i neutralizują wolne rodniki.
Popularność makaronów strączkowych potwierdzają badania - w 2024 roku naukowcy z University of Copenhagen i Aarhus University wykazali, że mąki z roślin strączkowych mogą znacząco obniżyć ślad węglowy produkcji żywności, zachowując wysoką wartość odżywczą.
Makarony strączkowe i makaron pszenny różnią się nie tylko smakiem, ale przede wszystkim składem odżywczym oraz wpływem na organizm. Klasyczny makaron pszenny, produkowany z semoliny i wody, charakteryzuje się średnim indeksem glikemicznym (IG) wynoszącym około 55, niską zawartością błonnika (2-3 g na 100 g ugotowanego produktu) oraz umiarkowaną ilością białka (5-7 g). Dostarcza szybkiego zastrzyku energii, ale sprzyja gwałtownym wahaniom poziomu cukru we krwi. Wersja pełnoziarnista wypada korzystniej dzięki wyższej zawartości błonnika (ponad 5 g), lecz wciąż ustępuje pod względem jakości odżywczej makaronom z roślin strączkowych.
Makarony z roślin strączkowych dostarczają aż czterokrotnie więcej błonnika (8-15 g/100 g), do 20 g białka i o 1/3 mniej węglowodanów niż makaron pszenny. Są naturalnie bezglutenowe, zatem mogą być bezpieczną opcją dla osób z celiakią. Ich niski indeks glikemiczny sprzyja utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy. Średnie wartości odżywcze (100 g ugotowanego produktu) pokazują wyraźną przewagę makaronów strączkowych:
- makaron z soczewicy - 120 kcal, 18 g węglowodanów, 8-12 g błonnika, 12-13 g białka, IG 35;
- makaron z ciecierzycy - 130 kcal, 20 g węglowodanów, 10-14 g błonnika, 14 g białka, IG 36;
- makaron z grochu - 110 kcal, 17 g węglowodanów, 9-11 g błonnika, 13 g białka, IG 38;
- makaron z fasoli - 125 kcal, 19 g węglowodanów, 11 g błonnika, 13 g białka, IG 40.
To dowód, że makarony z roślin strączkowych to pełnowartościowy posiłek, bogaty w potas, magnez i cynk, a nie tylko wypełniacz talerza.
Ze względu na wysoką zawartość błonnika makarony strączkowe spowalniają trawienie, wydłużają uczucie sytości i pomagają utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi - zwłaszcza u osób z cukrzycą lub insulinoopornością. Potwierdziły to m.in. badania przeprowadzone przez naukowców z University of Toronto w 2024 roku. Podobne wnioski wyciągnął zespół z Uniwersytetu w Mediolanie, w publikacji Clinical Nutrition Open Science z tego samego roku, który wykazał, że makarony z soczewicy wydłużają uczucie sytości, wspierając kontrolę masy ciała.
Oprócz błonnika, makarony strączkowe dostarczają pełnowartościowego białka roślinnego, które z powodzeniem może zastąpić część białka zwierzęcego w diecie, wspierając regenerację mięśni i utrzymanie prawidłowej masy ciała. Są również źródłem cennych minerałów - w zależności od rodzaju zawierają żelazo, magnez, cynk i wapń oraz witaminy z grupy B. W 2025 roku badanie opublikowane w Nature Communications wykazało, że dieta bogata w rośliny strączkowe poprawia metabolizm u osób ze stanem przedcukrzycowym, a analiza przedstawiona w Everyday Health wskazała na ich rolę w redukcji ryzyka chorób serca u diabetyków.
Makaron strączkowy wystarczy gotować przez 7-9 minut, aż będzie al dente, a następnie odcedzić. Schłodzony świetnie sprawdzi się w sałatkach, np. w wersji z zielonego groszku, pomidorami, fetą i oliwą. Dla osób z cukrzycą i insulinoopornością szczególnie polecane są połączenia makaronów strączkowych z dużą ilością warzyw i chudym mięsem, co pozwala utrzymać niski indeks glikemiczny posiłku. Jeśli smak wydaje się zbyt intensywny, dobrym rozwiązaniem jest mieszanie go z makaronem pszennym w proporcji pół na pół
Makaron z soczewicy świetnie komponuje się z pesto z bazylii, orzechów i parmezanu, tworząc pełnowartościowe danie bogate w białko roślinne. Z ciecierzycy można przygotować lżejszą wersję carbonary - z jajkiem, odrobiną boczku i serem - a makaron z fasoli doskonale odnajdzie się w azjatyckim stir‑fry z warzywami i sosem sojowym. Zielony makaron z groszku, dzięki intensywnej barwie, może stać się "makaronem Shreka" - propozycją, która zachęci do jedzenia nawet najmłodszych.
Źródła: terazgotuje.pl, PubMed
Zobacz też:
Nazwę dla tego warzywa wymyślił szogun. Ma ogrom wapnia, więc seniorzy powinni jeść często