Warzywo, które rzadko pojawia się na polskich stołach. Najlepsze dla cukrzyków i seniorów

Oryginalna nazwa warzywa pochodzi z języka francuskiego (fr. "topinambour"). W XVII wieku roślinę dostarczono zza Atlantyku do Francji. W tym samym czasie, dokładnie w 1613 roku, Paryż odwiedzili przedstawiciele brazylijskiego plemienia Indian Tupinamba. Dla Paryżan było to na tyle sensacyjne wydarzenie, że przypisali bulwom nazwę nawiązującą do niesamowitego spotkania. Nikomu wówczas nie przeszkadzało, że topinambur i lud Topinamba pochodzą z różnych kontynentów. Choć Indianie spożywali warzywa, to jednak ci z Ameryki Północnej, a nie Południowej.  

Topinambur nazywa się też słonecznikiem bulwiastym albo karczochem jerozolimskim. To roślina jadalna i ozdobna, pochodząca z Ameryki Północnej. Poza cienkimi korzeniami pod ziemią wytwarza też długie, białe rozłogi, na których końcach rosną bulwy. Ich grubość to od 3 do 6 cm, a długość - do ok. 10 cm. Choć miąższ jest zawsze biały lub kremowobiały, to skórka bulw przybiera kolor biały, kremowy, różowawy lub fioletowoczerwony. To właśnie ta część rośliny jest wykorzystywana do celów gastronomicznych.

Topinambur to wartościowe warzywo, szczególnie w diecie cukrzycowej. Cechuje się niskim indeksem glikemicznym (IG = 14), dlatego jest bezpieczny dla osób z zaburzeniami glikemii. Ze względu na zawartość bogatej dawki inuliny, czyli polisacharydu (wielocukru), reguluje poziom glukozy i cholesterolu we krwi. Nie tylko zapobiega skokom cukru, ale też dba o zdrowie jelit. Warzywo określane jest nawet mianem naturalnego prebiotyku, bo dba o zachowanie właściwej mikroflory jelitowej. 

Regularne jedzenie topinamburu wspiera układ sercowo-naczyniowy. Potas obniża ciśnienie, błonnik - poziom cholesterolu we krwi. To zmniejsza z kolei ryzyko miażdżycy i innych chorób układu krążenia. Witamina C i żelazo wzmacniają odporność i dodają energii. Żelazo zapobiega również anemii.

Jak jeść topinambur? W kuchni może z powodzeniem zastąpić ziemniaka. Jadalną częścią rośliny są bulwy, cechujące się słodkim, lekko orzechowym smakiem. Przypomina on nieco aromat karczocha lub orzechów brazylijskich. Co ważne, przed spożyciem trzeba je odpowiednio przygotować, ponieważ zawierają inulinę, która nie jest trawiona przez ludzi. Zjedzony na surowo (np. w surówce), może u niektórych wywołać nieprzyjemne wzdęcia. Topinambur lepiej więc upiec, ugotować - we wrzątku i na parze lub ukisić.

Jak przyrządzić warzywo? Na początku trzeba dokładnie umyć bulwy, najlepiej szczotką. Nie musisz ich obierać (bo to pod skórką kryje się najwięcej wartości), ale ważne, żeby usunąć z nich wszystkie zanieczyszczenia. Jeśli chcesz utrzymać ich kolor i uniknąć brązowienia, zanurz bulwy w wodzie z dodatkiem soku z cytryny lub octu. 

Następnie możesz je ugotować na parze lub w wodzie (10-15 minut). W takim wydaniu topinambur świetnie sprawdzi się w zupach, potrawkach, sałatkach, gulaszach albo do zrobienia purée. Pysznie smakuje również po pieczeniu w piekarniku - wystarczy pokroić bulwy na mniejsze kawałki (np. podłużne łódeczki czy frytki), skropić oliwą, doprawić solą i piec do miękkości przez 35-45 minut w 175 stopniach Celsjusza. Podczas przyjęcia wykorzystaj je jako przekąskę - podawaj z wyrazistym czosnkowym dipem. Pieczone będą też wspaniałym dodatkiem do mięsnych dań głównych. Topinambur możesz również ukisić - będzie przyjemnie chrupiący. 

Co może okazać się zaskakujące, warzywo nadaje się też do zrobienia deseru. Ugotuj bulwę, zmiksuj i zmiesaj z twarogiem i orzechami. Możesz też pastę z topinamburu połączyć z białą czekoladą. Choć brzmi to nieoczywiście, wspaniale smakuje.

Jakie przyprawy pasują do topinamburu? Wszystkie, które dodałbyś do ziemniaka. Warzywo najlepiej komponuje się z gałką muszkatołową, czosnkiem, papryką, tymiankiem, solą i pieprzem. Możesz go zamarynować w ziołach albo zapiec pod pierzynką z sera cheddar. 

Źródło: terazgotuje.pl, marekskoczylas.pl