Zalej łyżeczkę ziaren szklanką gorącej wody. Napar pomaga na trawienie, bóle reumatyczne i skoki cukru

Czarnuszka siewna to jednoroczna roślina z rodziny jaskrowatych. Delikatne, pierzaste liście i białe lub niebieskawe kwiaty skrywają w sobie charakterystyczne torebki nasienne pełne czarnych ziaren.

Pierwsze wzmianki o czarnuszce (Nigella sativa L.) pojawiają się już w tekstach babilońskich i egipskich. Jej nasiona znaleziono w grobowcu faraona Tutanchamona (ok. XIV w. p.n.e.), co świadczy o tym, że była wykorzystywana w rytuałach pogrzebowych i wierzeniach dotyczących życia pozagrobowego. Egipcjanie nazywali ją "złotem faraonów" i wierzyli, że chroni przed chorobami oraz wzmacnia ciało w drodze do wieczności. W starożytnej Mezopotamii stosowano ją jako przyprawę i środek leczniczy, a w tekstach medycznych Hipokratesa i Dioskurydesa czarnuszka pojawia się jako remedium na dolegliwości żołądkowe i infekcje.

W tradycji arabskiej czarnuszka zyskała niemal mityczny status. Według przekazów proroka Mahometa miała być "lekarstwem na wszystko, oprócz śmierci", dlatego przez wieki była obecna w medycynie ludowej Bliskiego Wschodu. W średniowieczu trafiła do Europy, gdzie stosowano ją zarówno jako przyprawę, jak i środek wspierający odporność.

Nasiona czarnuszki zawierają bogaty zestaw substancji bioaktywnych: nienasycone kwasy tłuszczowe (m.in. linolowy i oleinowy), fitosterole, flawonoidy, alkaloidy i saponiny. Szczególne miejsce zajmuje tymohinon - związek o strukturze ketonowej, który uznawany jest za główny nośnik prozdrowotnych właściwości czarnuszki. Znajdziemy w nich także witaminy A, E, F oraz z grupy B, a także cenne minerały: cynk, wapń, żelazo, magnez, selen, potas i sód. Czarnuszka działa przeciwzapalnie, przeciwgrzybicznie i wzmacnia odporność. Badania pokazują, że pomaga w astmie, alergiach, nadciśnieniu, kamieniach nerkowych, wrzodach żołądka i zakażeniach pasożytniczych. Wspiera również walkę z trądzikiem i łuszczycą, a nawet depresją.

Czarnuszka zawiera naturalne olejki i związki, które pomagają chronić żołądek. Badania pokazują, że ekstrakty z jej nasion mogą zmniejszać podrażnienia wywołane alkoholem czy lekami przeciwzapalnymi, a jednocześnie zwiększać ilość ochronnego śluzu i wzmacniać naturalne antyoksydanty w organizmie. Naukowcy z Uniwersytetu Rzeszowskiego w 2023 roku zwrócili uwagę, że czarnuszka potrafi także spowalniać działanie niektórych enzymów trawiennych i ograniczać wchłanianie cukru w jelitach. W praktyce oznacza to, że napar z jej nasion może wspierać trawienie, łagodzić nadkwaśność i chronić błonę śluzową żołądka.

W kontekście chorób reumatycznych czarnuszka budzi szczególne zainteresowanie. Randomizowane badanie kliniczne przeprowadzone w 2016 roku na Uniwersytecie Medycznym Tabriz wykazało, że podawanie 500 mg oleju z czarnuszki dwa razy dziennie przez 8 tygodni obniżyło wskaźnik aktywności choroby (DAS-28), zmniejszyło poranną sztywność stawów i liczbę obrzękniętych stawów. Inne badania potwierdzają, że tymohinon - główny składnik aktywny - działa przeciwzapalnie, redukując stres oksydacyjny i modulując odpowiedź immunologiczną. Choć systematyczne przeglądy wskazują, że w osteoartrozie dowody są mieszane, w reumatoidalnym zapaleniu stawów efekty są bardziej obiecujące.

Kolejny przegląd badań, opublikowany w 2022 roku przez naukowców z Universiti Kebangsaan Malaysia, wyjaśniał, jak to działa. Czarnuszka może zwiększać wrażliwość organizmu na insulinę, wspierać odbudowę komórek trzustki odpowiedzialnych za produkcję insuliny oraz ograniczać nadmierne wytwarzanie glukozy w wątrobie. Dzięki temu jej regularne stosowanie może być pomocne w lepszej kontroli cukrzycy typu 2.

Napar z czarnuszki to jedna z najprostszych i jednocześnie najbardziej tradycyjnych form wykorzystania tej rośliny. Przygotowanie napoju jest proste, a jego regularne spożywanie może przynieść zauważalne efekty już po kilku tygodniach.

Składniki:

• 1 łyżeczka nasion czarnuszki (ok. 2-5 g);
• 1 szklanka gorącej wody (ok. 200 ml);
• opcjonalnie: plaster cytryny lub łyżeczka miodu (dla smaku).

Sposób przygotowania:

1. Lekko zmiażdż lub rozkrusz nasiona, aby uwolnić substancje aktywne.
2. Zalej je gorącą, ale nie wrzącą wodą.
3. Przykryj i odstaw na 10-15 minut, by napar nabrał pełni aromatu i właściwości.
4. Przecedź przez sitko lub gazę.
5. Dla złagodzenia smaku możesz dodać cytrynę lub odrobinę miodu.

Napar z czarnuszki warto pić 1-2 razy dziennie przed posiłkiem - ma lekko ostry, ziemisty smak z nutą orzechową, który można złagodzić miętą lub rumiankiem. Regularne spożywanie wspiera trawienie, łagodzi wzdęcia i chroni żołądek. Ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży, alergicy, osoby z chorobami wątroby, nerek czy przyjmujące leki na cukrzycę i nadciśnienie.

Źródła: terazgotuje.pl, ScienceDirect