Ma soczyste i chrupiące liście. Oczyszcza organizm, ma dużo potasu, żelaza i magnezu

Basella alba, nazywana szpinakiem malabarskim lub pnącym, to tropikalna roślina dorastająca do 10 metrów. Pochodzi z rodziny kokornakowatych i naturalnie występuje w Azji Południowej. Dzięki łatwej uprawie rozprzestrzeniła się w strefach międzyzwrotnikowych, od Afryki po Amerykę Południową. Jej kuzynka, Basella rubra, wyróżnia się bordowymi lub fioletowymi liśćmi. Obie charakteryzują się pnącymi pędami, osiągającymi nawet kilka metrów długości, co czyni je nie tylko smacznym, ale i dekoracyjnym dodatkiem do ogrodów czy balkonów w cieplejszych klimatach. Można również uprawiać go w Polsce, ale tylko jakoś roślinę jednoroczną, ponieważ polskie zimy są dla niego zbyt surowe.

Przeczytaj też: Biały jest lepszy od złotego. Pomaga na wysokie ciśnienie i problemy z tarczycą

Liście szpinaku malabarskiego są mięsiste, lekko śluzowate, czego zasługą są naturalne polisacharydy. Po ugotowaniu nabierają żelowej konsystencji, wzbogacając potrawy o aksamitną teksturę. Roślina rodzi drobne, białe kwiaty oraz soczyste jagody, od czerwonych po fioletowo-czarne, które w niektórych kulturach służą jako naturalny barwnik spożywczy. Jednak to liście i młode pędy kryją największy skarb - bogactwo składników odżywczych i bioaktywnych związków.

Według danych USDA, 100 g surowych liści szpinaku malabarskiego dostarcza zaledwie 19 kcal, 1,8 g białka, 0,3 g tłuszczu i 3,4 g węglowodanów. To niskokaloryczne źródło kluczowych minerałów i witamin, wśród których wyróżniają się:

• potas: 510 mg (11% zalecanego dziennego spożycia, RWS), wspierający pracę serca i równowagę elektrolitową;
• magnez: 65 mg (16% RWS), istotny dla mięśni i układu nerwowego;
• żelazo: 1,2 mg (15% RWS), niezbędne w procesie tworzenia czerwonych krwinek;
• wapń: 109 mg (11% RWS), wzmacniający kości i zęby;
• witamina C: 102 mg (170% RWS), potężny antyoksydant wspierający odporność;
• witamina A: 8000 IU (267% RWS), kluczowa dla zdrowia oczu i skóry.

Ponadto liście zawierają witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6, B9), mangan, miedź, cynk i fosfor, co czyni szpinak malabarski wartościowym elementem zrównoważonej diety.

W ajurwedzie szpinak malabarski od wieków wspierał nerki, łagodził infekcje dróg moczowych i poprawiał krążenie. Nowoczesna nauka potwierdza te właściwości. W 2025 roku naukowcy z Uniwersytetu Karachi, w publikacji w Green Chemistry Letters and Reviews, wykazali, że wyciągi z liści, bogate w gomphreniny, tłumią stany zapalne, blokując enzymy i substancje powodujące ból i obrzęk. Co więcej, badacze z Uniwersytetu na Mauritiusie, zasugerowali, że roślina może pomagać w walce z nowotworami.

Liście i młode pędy szpinaku malabarskiego można spożywać na surowo w sałatkach, gotować na parze, dusić lub smażyć. Charakterystyczny śluz, uwalniany podczas obróbki termicznej, nadaje zupom i sosom aksamitną konsystencję, a łagodnie słodkawy smak harmonizuje z różnorodnymi składnikami. Oto kilka inspiracji:

• stir-fry z orientu: Podsmaż liście z czosnkiem, imbirem i sosem sojowym, a stworzysz szybki, aromatyczny dodatek do ryżu.
• Kremowa zupa: Zblenduj ugotowane liście z bulionem warzywnym i podsmażoną cebulą.
• Tropikalna sałatka: Połącz surowe liście z plastrami mango, pestkami granatu i dressingiem limonkowym.
• Smoothie pełne witamin: Zmiksuj liście z bananem, kefirem i odrobiną miodu.

Choć szpinak malabarski jest bezpieczny dla większości osób, zawiera szczawiany, które u osób wrażliwych mogą zwiększać ryzyko kamieni nerkowych lub utrudniać wchłanianie wapnia. Osoby z predyspozycjami do tych schorzeń powinny spożywać go z umiarem. Ze względu na wysoką zawartość błonnika, początkowe porcje powinny być niewielkie, aby uniknąć wzdęć czy łagodnych dolegliwości żołądkowych.

Źródła: terazgotuje.pl, PubMed