Mało doceniany polski ser, zdrowszy od mozzarelli. Dlaczego warto jeść bundz?

Bundz kojarzy się przede wszystkim z Podhalem. Tradycję wypasu owiec w tamtych rejonach w XIV wieku zapoczątkowali pasterze wołoscy z Półwyspu Bałkańskiego. Nauczyli oni lokalnych mieszkańców, jak hodować zwierzęta i produkować pyszne wyroby z owczego mleka. Dowiedz się, jak powstaje bundz, jakie ma właściwości i z czym smakuje najlepiej. 

Jadąc na Podhale czy Podbeskidzie warto wypróbować bundzu, który został wpisany na listę produktów tradycyjnych. Nazywany też buncem lub serem klaganym, jest wytwarzany z mleka owczego. To nic innego jak pełnotłusty podpuszczkowy ser owczy. Ma łagodny smak, który nieco różni się w zależności od pory jego wyrabiania (na początku jest nieco słodki, a im dłużej dojrzewa, tym bardziej kwaśnieje). Najsmaczniejszy będzie bundz z wiosennego wypasu owiec. 

Niektórzy mylą bundz z oscypkiem, ale niesłusznie. Choć początkowo proces produkcji obu serów jest niemal identyczny, to w drugiej fazie wytwarzania już się różni. Jak powstaje bundz? W jego przypadku zlewa się mleko owcze do tzw. puciery, czyli specjalnego góralskiego naczynia. Do jeszcze ciepłego mleka wrzuca się podpuszczkę. Następnie nabiał "klaguje się", czyli doprowadza do ścięcia białka przez enzymy zawarte w podpuszczce. Skrzep serowy parzy się później kilka minut w temperaturze ok. 70 stopni Celsjusza. Na końcu na płótnie odcedza się duże serowe bryły. Nadaje się do spożycia zarówno tuż po powstaniu, jak i po kilku dniach dojrzewania.

Nawet jeśli wiesz, co to za ser, możesz nie znać wszystkich rodzajów bundzu. Te różnią się od siebie wyglądem, konsystencją i smakiem - warto więc sięgnąć po wszystkie odmiany i przekonać się, która przypadnie ci do gustu najbardziej. 

Klasyczny bunc ma łagodny smak, cienką i elastyczną skórkę oraz lekki nalot z białej pleśni. Bundz grudka tworzony jest ze zbitej masy serowej, cechuje się z kolei twardą skórką (w miarę dojrzewania coraz twardszą) i jasnozielonym nalotem. Bundz łemkowski to bardziej soczysty ser, z widocznymi lekkimi dziurkami oraz z cienką skórką. Bundz kozi również jest lekko dziurkowany, za to z twardszą, brązową skórką. 

Czy popularny góralski ser jest zdrowy? Wartości odżywcze bundzu powinny zachęcić niemal każdego do jego wypróbowania. Ze względu na zawartość mleka owczego, to źródło cennego białka (serwatkowego), zdrowych kwasów tłuszczowych (omega-3, masłowego czy linolowego) oraz witamin (m.in. A i tych z grupy B). 

Co więcej, to skarbnica składników mineralnych. Jedząc bundz, dostarczasz do organizmu magnez, wapń, sód, potas, jod i fosfor. W 100 gramach sera znajduje się ok. 250 kcal (w tym 15 g białka, 22 g tłuszczów i 0 g węglowodanów). Dla porównania w 100 gramach mozzarelli jest już 280 kcal.  

Podhalański ser uzupełni niedobory witaminowe i mineralne organizmu. Jakie właściwości ma bundz? Trzeba pamiętać, że wytwarzany jest z mleka owczego, które jest jednym z najzdrowszych rodzajów nabiału. Dostarcza zdrowych kwasów tłuszczowych, które działają przeciwmiażdżycowo, antynowotworowo i detoksykacyjnie. Dodatkowo pomagają w redukcji tkanki tłuszczowej i przyspieszają spalanie tłuszczu. 

W bundzu znajduje się też sporo pełnowartościowego białka serwatkowego zawierającego aminokwasy egzogenne. To związki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, których jednak on sam nie jest w stanie wyprodukować. Obecność wapnia dodatkowo chroni przed osteoporozą, wzmacnia kości i mięśnie. 

Góralski ser to uniwersalny składnik w kuchni. Ma łagodny smak, a w konsystencji przypomina aksamitną mozzarellę. Jak jeść bundz? Możesz po prostu pokroić go w plastry i podawać z pomidorami, bazylią i oliwą. Świetnie sprawdzi się też na kanapce czy grzance lub w sałatkach. 

Szukasz pomysłu na to, jak jeść bundz na obiad? Wykorzystaj go do zrobienia farszu do pierogów czy naleśników - połącz ser z kaszą, boczkiem i cebulą. Możesz też zgrillować go lub obtoczyć panierką i podsmażyć. Ser sprawdzi się także jako składnik zapiekanek albo pysznej, góralskiej pizzy.

Źródło: Smaker.pl