Włosi kochają, w polskiej kuchni nieczęsto stosujemy. Zapobiega wzdęciom, ma właściwości przeciwzapalne
Włoska kuchnia bez oregano brzmi jak herezja. Ale w Polsce wciąż traktujemy je jako skromny dodatek. Tymczasem to zioło – w wersji świeżej czy suszonej – kusi nie tylko smakiem, ale i zdrowotnymi właściwościami. Zdradzamy, dlaczego warto włączyć oregano do codziennego menu i do jakich dań można go używać.
Historycznie oregano ceniono w starożytnej Grecji i Rzymie nie tylko jako przyprawę, ale także lek. Nazwa pochodzi od greckich słów "oros" (góra) i "ganos" (radość) i oznacza "radość gór". Używano go w rytuałach, do leczenia ran i wspomagania trawienia.
Zanim zagłębimy się we właściwości suszonego oregano, warto dokładniej przyjrzeć się różnicom między jego świeżą a suszoną postacią. Świeże oregano, zbierane prosto z rośliny, zachwyca subtelnym, lekko cierpkim smakiem, w którym przeplatają się nuty ziołowe z delikatną ostrością. Jego aromat jest intensywny, z wyraźnym akcentem przypominającym ciepłe, śródziemnomorskie ogrody. Liście, wciąż soczyste i elastyczne, niosą wilgoć, która łagodzi ich wyrazistość, czyniąc je doskonałym dodatkiem do sałatek, lekkich sosów czy dań serwowanych na zimno.
Z kolei suszone oregano prezentuje zupełnie inny charakter. Proces suszenia, polegający na usunięciu wody z liści, koncentruje zarówno smak, jak i zapach, nadając im głębię oraz intensywność. Smak staje się bardziej zdecydowany, ziemisty, z wyraźniejszą nutą goryczki i pikantności. Natomiast aromat zyskuje ciepły, trwały ton, idealnie współgrający z potrawami wymagającymi bogatego bukietu przypraw. Dzięki odparowaniu wilgoci zwiększa się stężenie lotnych związków - karwakrolu i tymolu. Zgodnie z zasadami chemii kulinarnej, suszenie nie tylko wzmacnia te substancje, ale też przedłuża trwałość zioła, czyniąc je praktycznym wyborem do dań gotowanych, pieczonych czy duszonych.
Suszone oregano, dzięki wysokiemu stężeniu tymolu i karwakrolu, wykazuje właściwości przeciwzapalne. Publikacja w Phytotherapy Research (Han i Parker, 2017) wykazała, że karwakrol, hamuje markery zapalne w ludzkich fibroblastach skóry, co sugeruje możliwość łagodzenia stanów zapalnych. Kolejne badanie, przeprowadzone w 2018 roku i opublikowane w Molecules (Leyva-López et al.), potwierdziło działanie antyoksydacyjne oraz przeciwzapalne olejku oregano w modelach laboratoryjnych. Warto jednak zauważyć, że większość tych analiz koncentruje się na olejku, a nie na suszonym zielu stosowanym w kuchni, dlatego efekty w codziennym użytkowaniu wymagają dalszych badań.
Inną potencjalną zaletą suszonego oregano jest jego korzystny wpływ na układ trawienny. Od wieków przypisuje mu się zdolność łagodzenia wzdęć, wynikającą ze stymulacji wydzielania soków trawiennych i żółci. Badanie z 2014 roku, cytowane przez Medical News Today (Kunnumakkara et al.), sugeruje, że zioła, w tym oregano, mogą wspierać leczenie nadmiernego wzrostu bakterii w jelicie cienkim (SIBO) - stanu często związanego z uczuciem wzdęcia i dyskomfortem trawiennym. Tradycyjne zastosowanie w kuchniach śródziemnomorskich zdaje się wspierać tę teorię, choć nauka wciąż szuka pełnego potwierdzenia. Niektórzy badacze wskazują też na jego potencjalne działanie antybakteryjne.
Suszone oregano wyróżnia się również zawartością naturalnych przeciwutleniaczy, które neutralizują wolne rodniki - cząsteczki odpowiedzialne za uszkodzenia komórek i przyspieszenie procesów starzenia. Badanie z 2019 roku, opublikowane w Journal of Food Science (Gutiérrez-Grijalva et al.), wykazało wysoką zawartość antyoksydantów w oregano, szczególnie związków fenolowych, pomagających chronić organizm przed stresem oksydacyjnym. Te właściwości wspierają ogólną kondycję organizmu, wzmacniając naturalne mechanizmy obronne komórek i potencjalnie przyczyniając się do lepszego samopoczucia przy regularnym spożyciu.
Suszone oregano zachwyca wszechstronnością w kuchni, oferując bogaty smak i aromat. Jego intensywność idealnie współgra z daniami pomidorowymi - gęstymi sosami, chrupiącymi zapiekankami, gulaszami, zupami czy klasyczną pizzą, wpisując się w kulinarne tradycje Włoch. Dodane w trakcie gotowania, stopniowo uwalnia głęboki zapach, wzbogacając potrawy i potencjalnie wspomagając trawienie dzięki stymulacji soków żołądkowych. Podkreśla też smak warzyw pieczonych - zwłaszcza cukinii i bakłażana.
Doskonale sprawdza się również w marynatach do mięs - wołowiny, drobiu czy ryb - nadając im wyrazistego charakteru. Osoby dbające o zdrowie mogą włączyć oregano do diety, np. w postaci herbat. Jednak WebMD ostrzega: warto zachować umiar. Nadmierne stosowanie oregano grozi podrażnieniem żołądka.
Źródła: terazgotuje.pl
Zobacz też:
Napar na odporność i przeziębienie. Pity regularnie działa na skórę jak kolagen