Gdy już mam zapas kiszonych ogórków i cukinii, zabieram się za to warzywo. W zimie jest jak lekarstwo

Czosnek od wieków cieszy się opinią naturalnego antybiotyku. Jego właściwości antybakteryjne i antywirusowe są nie do przecenienia - pomaga zwalczać przeziębienia, wspiera układ odpornościowy, a nawet obniża ciśnienie krwi i poziom cholesterolu. Badania opublikowane w Avicenna Journal of Phytomedicine, pokazują, że regularne spożywanie czosnku może zmniejszyć ciśnienie skurczowe o 10-12 mmHg, a cholesterol LDL o około 9 mg/dL u osób z podwyższonym poziomem cholesterolu.

Ale co z czosnkiem kiszonym? Czy proces fermentacji zmienia jego właściwości? Okazuje się, że kiszenie nie tylko zachowuje cenne składniki czosnku, ale także je wzbogaca. W badaniu z 2019 roku opublikowanym w Food Science & Nutrition wykazano, że fermentowany czosnek ma wyższą zawartość flawonoidów i fenoli, co przekłada się na silniejsze działanie antyoksydacyjne i lepsze wsparcie dla układu odpornościowego w porównaniu do świeżego czosnku. Co więcej, proces fermentacji redukuje zawartość allicyny - związku odpowiedzialnego za ostry smak i zapach - czyniąc kiszony czosnek łagodniejszym i bardziej przystępnym dla podniebienia.

Kiszony czosnek ma jeszcze jedną przewagę: probiotyki. Dzięki fermentacji mlekowej powstają dobroczynne bakterie, które wspierają zdrowie jelit, poprawiają trawienie i wzmacniają odporność. To szczególnie ważne w sezonie jesienno-zimowym, gdy jesteśmy bardziej narażeni na infekcje. Zatem, choć świeży czosnek jest niezastąpiony, kiszony oferuje dodatkowe korzyści i jest łatwiejszy do włączenia do codziennej diety, zwłaszcza dla tych, którzy nie przepadają za intensywnym smakiem surowego czosnku.

Najważniejszą właściwością kiszonego czosnku jest jego zdolność do wzmacniania odporności. Zawiera związki siarkowe, czyli allicynę, która działa antybakteryjnie, antywirusowo i przeciwgrzybiczo, wspierając organizm w walce z przeziębieniem i grypą. Ponadto kiszony czosnek jest bogaty w probiotyki, które powstają w trakcie fermentacji mlekowej. Te korzystne bakterie wspierają równowagę mikroflory jelitowej, poprawiają trawienie i mogą zapobiegać wzdęciom i zaparciom. Co ciekawe, polisacharydy obecne w czosnku działają jako prebiotyki, stymulując wzrost dobroczynnych bakterii Bifidobacteria i Lactobacillus.

Kiszony czosnek dziedziczy po świeżym czosnku zdolność do wspierania zdrowia układu sercowo-naczyniowego. Zawarte w nim związki, takie jak ajoen czy disiarczek diallilu, pomagają obniżać poziom "złego" cholesterolu (LDL) i regulować ciśnienie krwi, tym samym zmniejszając ryzyko miażdżycy i chorób serca. Kolejną zaletą jest jego rola w detoksykacji - związki siarkowe wspierają pracę wątroby, pomagając usuwać toksyny z organizmu. Fermentacja dodatkowo zwiększa ich zawartość, co sprawia, że kiszony czosnek jest jeszcze skuteczniejszy w oczyszczaniu organizmu niż jego świeży odpowiednik. Regularne spożywanie 1-2 ząbków dziennie może przynieść wymierne korzyści, nie obciążając przy tym układu pokarmowego.

Choć kiszony czosnek ma wiele zalet, nie dla każdego będzie bezpieczny. Osoby z wrażliwym przewodem pokarmowym - np. cierpiące na ostry nieżyt, refluks czy wrzody - mogą odczuwać dyskomfort, ponieważ nawet w tej formie czosnek bywa drażniący. Jeśli masz niskie ciśnienie, czosnek może je jeszcze obniżyć, prowadząc do zawrotów głowy lub osłabienia. Ostrożnie powinny zachować także osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe lub przygotowujące się do zabiegu, ponieważ czosnek zwiększa ryzyko krwawień. Kobiety w ciąży i karmiące powinny ograniczyć porcje - nadmiar mógłby wywołać niepożądane reakcje u nich lub u dziecka. Alergicy, szczególnie na warzywa z rodziny cebulowatych (jak cebula czy por), mogą doświadczyć reakcji krzyżowych.

Przygotowanie kiszonego czosnku w domu to nic trudnego. Zawsze robię większy zapas, żeby mieć pod ręką naturalny produkt na jesienne i zimowe przeziębienie. Wystarczą podstawowe składniki i odrobina cierpliwości, by cieszyć się zdrową przekąską przez cały rok.

Składniki:

• 10 główek czosnku,
• korzeń chrzanu,
• 10 ziarenek ziela angielskiego,
• 10 ziarenek pieprzu,
• 4 liście laurowe,
• 4 gałązki suszonego kopru,
• zalewa: 1 litr wody + 1 łyżka soli do przetworów.

Przygotowanie:

1. Obierz ząbki czosnku z łupin (najlepiej w rękawiczkach) i ułóż je ciasno w wyparzonych słoikach.
   
   
2. Do każdego słoika dodaj kilka ziarenek ziela angielskiego, pieprzu, liść laurowy, gałązkę kopru i kawałek korzenia chrzanu.
   
   
3. W garnku zagotuj wodę z solą, aby przygotować zalewę. Ostudź ją lekko, by była ciepła, ale nie gorąca.
   
   
4. Zalej czosnek w słoikach ciepłą zalewą, upewniając się, że wszystkie składniki są całkowicie przykryte.
   
   
5. Szczelnie zakręć słoiki i odstaw w chłodne, zacienione miejsce na około 2 tygodnie. Proces fermentacji może sprawić, że słoiki będą syczeć - to normalne!

Po dwóch tygodniach czosnek jest gotowy do spożycia. Powinien być chrupiący, z łagodniejszym smakiem niż świeży czosnek. Możesz przechowywać go w lodówce przez kilka miesięcy, a nawet dłużej, jeśli słoiki zostały pasteryzowane.

Źródła: terazgotuje.pl, PubMed