Mówią, że to „piąty smak”. W połączeniu z innymi, wzmacnia doznania podczas jedzenia
Nie jest ani słodki, ani słony, ani kwaśny, ani gorzki – a jednak ma ogromne znaczenie dla smaku potraw. Umami, określane jako „piąty smak”, sprawia, że jedzenie staje się bardziej wyraziste i pełne głębi. Większość z nas nie potrafi go dokładnie określić, ale umiemy go wyczuć, określając, że coś jest pyszne czy treściwe. Czym dokładnie jest umami i w jakich produktach można je znaleźć?
Umami jako smak odkryty został stosunkowo niedawno. Kiedyś przypisywaliśmy go tylko kuchni azjatyckiej, opartej na sosie sojowym. Dziś wiemy, że "piąty smak" znajduje się w wielu potrawach, również rodzimych, dodając im głębi i wyrazistości.
Słowo "umami" pochodzi z języka japońskiego i oznacza "przyjemny, mięsisty smak". Po raz pierwszy zostało użyte przez japońskiego chemika Kikunae Ikedę na początku XX wieku. Badał on skład chemiczny bulionu dashi i odkrył, że jego wyjątkowy smak pochodzi z glutaminianu sodu - naturalnego związku obecnego w wielu produktach spożywczych.
Umami zostało uznane za piąty podstawowy smak, obok słodkiego, słonego, kwaśnego i gorzkiego. Jest to smak głęboki, pełny, rosołowy, który sprawia, że jedzenie wydaje się bardziej satysfakcjonujące. Jego główną cechą jest zdolność do wzmacniania pozostałych smaków w potrawach.
Umami nie jest tak oczywiste jak inne smaki - nie jest tak łatwo wyczuwalne jak słodycz cukru czy kwaśność cytryny. Opisuje się je jako delikatnie słone, mięsiste, bulionowe, złożone i długo utrzymujące się na podniebieniu. To właśnie dzięki umami niektóre potrawy wydają się wyjątkowo apetyczne i uzależniające.
Smak ten często kojarzony jest z potrawami bogatymi w białko, takimi jak mięso czy sery dojrzewające, ale można go znaleźć także w wielu produktach roślinnych. Choć samo w sobie umami jest trudne do wyizolowania, podkreśla wszystkie inne smaki składające się na atrakcyjność potraw.
Choć przez długi czas "piąty smak" przypisywano głównie kuchni azjatyckiej, dziś wiemy, że znajdziemy go we wszystkich potrawach świata. Umami występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych, zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego:
- produkty fermentowane i dojrzewające: sery pleśniowe, parmezan, sos sojowy, miso, kimchi;
- mięso i ryby: wołowina, kurczak, sardynki, anchois, tuńczyk, suszone ryby;
- grzyby: suszone shiitake, boczniaki, kurki;
- warzywa i rośliny strączkowe: pomidory (zwłaszcza suszone), groszek, soja, brokuły;
- buliony i wywary: dashi, rosół, wywar warzywny;
- zielona herbata i orzechy.
Dzięki obecności umami potrawy stają się pełniejsze w smaku, a ich jedzenie sprawia większą przyjemność. Najwięcej zawiera go parmezan, dlatego posypanie dania nawet niewielką jego ilością sprawia, że jest pyszniejsze.
Źródła: terazgotuje.pl
Zobacz też:
Możesz pić nawet przed snem. Herbata pełna antyoksydantów, wskazana przy cukrzycy
Syci bardziej niż mięso, ma niski indeks glikemiczny. Reguluje pracę jelit, dobrze wpływa na serce
Nazywana jest herbatą Inków. Ma dużo magnezu i żelaza, wspomaga trawienie i wzmacnia odporność