Niedoceniany kuzyn karpia to jedna z najzdrowszych ryb na świecie. Nietłusta, z dużą ilością białka

Leszcz już od lat żyje w cieniu popularniejszego karpia, choć pod względem wartości odżywczych śmiało może z nim konkurować. Jego białe, delikatne mięso dobrze komponuje się z klasycznymi świątecznymi dodatkami, dzięki czemu może być ciekawym zamiennikiem karpia, podobnie jak amur czy łosoś. Jeśli szukasz czegoś mniej oczywistego na wigilijny stół, to leszcz może okazać się idealnym wyborem. To ryba bardzo zdrowa, niedroga i naprawdę smaczna.

Leszcz należy do rodziny karpiowatych i jest rybą słodkowodną, żyjącą w polskich jeziorach oraz większych rzekach. Ma spłaszczone bocznie ciało i charakterystyczne połyskujące łuski o lekko złotawym zabarwieniu. Jak podaje serwis Smaker.pl: "ma jednolicie szare i postrzępione płetwy i jest śliski w dotyku. Żywi się trudno dostępnym pożywieniem (zazwyczaj z dna), dlatego posiada duży otwór gębowy". Dorosłe osobniki potrafią osiągać nawet kilkadziesiąt centymetrów długości i ważyć od 6 do 7 kg, co czyni je rybą wyjątkowo atrakcyjną kulinarnie.

Mięso leszcza jest jasne, delikatne i stosunkowo chude. W smaku przypomina nieco inne ryby karpiowate, ale pozbawione jest intensywnego, mulistego aromatu, który czasem pojawia się u karpia. Naturalna, nieco słodkawa nuta sprawia, że leszcz doskonale sprawdza się w smażeniu, pieczeniu czy gotowaniu na parze. Mięso leszcza ma tendencję do rozpadania się, dlatego trzeba uważać podczas jego przyrządzania. Trudnością mogą też wydawać się drobne ości, których ryba ma sporo. Przy odrobinie wprawy da się je jednak łatwo usunąć.

Dziś leszcz wraca do łask, dzięki lekkości, naturalnemu smakowi i korzystnym wartościom odżywczym.

Leszcz to ryba niskokaloryczna - 100 g świeżego mięsa dostarcza ok. 110 kcal, co czyni go świetnym wyborem dla osób na diecie odchudzającej. 

Choć leszcz zalicza się do ryb chudych, zawiera korzystne dla zdrowia nienasycone kwasy tłuszczowe. M.in. dostarcza kwasów omega-3 i omega-6, wspierających pracę mózgu i serca. Regularne jedzenie tej ryby może pomóc obniżyć poziom złego cholesterolu, poprawić gospodarkę lipidową i działać przeciwzapalnie.

W mięsie znajdują się również wartościowe składniki mineralne, m.in. selen, fosfor i potas. To połączenie pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, wzmacnia kości i pomaga regulować ciśnienie krwi. Ryba ma także indeks glikemiczny równy zeru (praktycznie nie zawiera węglowodanów) i niewielką zawartość tłuszczu, dzięki czemu nadaje się dla osób na diecie lekkostrawnej.

Przeciwwskazania są typowe jak dla większości ryb - ostrożność powinny zachować osoby z alergią na ryby i te, które muszą kontrolować spożycie fosforu. Dla większości leszcz jest jednak zdrowym i wartościowym dodatkiem do codziennej diety, a w okresie świątecznym - świetną alternatywą dla cięższych, smażonych dań.

Leszcz to ryba pyszna i zdrowa, ale mocno "oścista", przez co niektórzy od razu z niej rezygnują. Dobrym sposobem jest przyrządzenie leszcza jak schabowego. Kluczowym okazuje się tu wybór ryby do 1,5 kg wagi, z której można usunąć ości w prosty sposób i mieć pewność, że skruszeją i znikną pod wpływem obróbki termicznej.

Jak pozbyć się ości z leszcza? Przed podaniem dokładnie oczyść mięso, m.in. odetnij głowę, płetwę ogonową, oskrob z łusek i dokładnie je umyj. Następnie natnij rybę na bokach z obu stron (w odstępach co 5-6 mm). Od przodu do wysokości płetwy odbytowej natnij do połowy długości boku, a następnie po całym boku (od grzbietu do brzucha ryby). Dzięki temu cienkie ości ulegną skruszeniu podczas smażenia. 

W kolejnym kroku oprósz rybę solą, pieprzem i ulubionymi przyprawami. Usmaż na złocisty kolor na dobrze rozgrzanym oleju. Odłóż na ręcznik papierowy, aby zdjąć nadmiar tłuszczu. Pamiętaj, że leszcz ma centralny kręgosłup, od którego odchodzą rzędy drobnych, cienkich ości. Choć podczas smażenia drobne ości skruszały, to trzeba jeszcze od góry wykroić płetwę grzbietową wraz z kręgosłupem i żebrami (wyjąć większe ości wzdłuż górnego grzbietu). 

Z kolei, jeśli przygotowujesz leszcza jako przystawkę, możesz po wykrojeniu kręgosłupa, podzielić go na mniejsze kawałki i usmażyć w panierce. Następnie przełożyć do dużego słoika i zalać mieszanką z wody i octu (szklanka octu na 4 szklanki wody). Ryba powinna trafić do lodówki na 5-7 dni. Mikstura powoli rozpuści wszystkie drobne ości, a przekąskę będzie można zajadać bez obaw. 

Leszcz świetnie smakuje smażony na maśle, podany z delikatnymi dodatkami - ziemniakami, purée z selera, surówkami i sosami. To zdrowa i niskokaloryczna ryba, która zasługuje na uwagę w święta Bożego Narodzenia i nie tylko. Jest bogata w białko, witaminy i minerały, a przy tym stosunkowo tania i łatwo dostępna. Kupisz ją w supermarketach, sklepach rybnych i na targach, zwykle w cenie 15-25 zł za kilogram (w zależności od regionu). Jeśli szukasz alternatywy dla karpia lub łososia na wigilię, leszcz może cię pozytywnie zaskoczyć.

Źródło: terazgotuje.pl, dietetycy.org.pl, YouTube @ryboow-tajnikispinningu