Polski imbir - świetna przyprawa do mięs, zup i sosów. Wspomaga trawienie i działa przeciwzapalnie

Zachwycając się tatarakiem porastającym brzegi jezior, warto spojrzeć na niego jak na produkt zdrowotny i kulinarny. Możesz nawet nie zdawać sobie sprawy, w jak wielu produktach ukrywa się jako ich składnik smakowy. Nazwa rośliny pochodzi od Tatarów, którzy sprowadzili ją z Azji do Polski.  

Tatarak zwyczajny (Acorus calamus) to roślina bagienna, której kłącze od wieków wykorzystywano w medycynie ludowej. Znaleźć go można w całej Polsce, szczególnie wzdłuż brzegów wód stojących i wolno płynących. Najlepszy czas na zbiór kłączy tataraku przypada na późną jesień - od października do listopada - lub wczesną wiosnę, zanim roślina wypuści liście. Warto odróżnić go od pałki wodnej, która jest równie popularna, ale wyższa i pozbawiona charakterystycznego aromatu.  

Kłącze tataraku ma intensywny, korzenny zapach i lekko gorzkawy smak przypominający nieco imbir. Z tego powodu nazywane jest często "polskim imbirem". Kłącze znajduje się zazwyczaj 20 cm pod wodą, trzeba wyciągnąć je grabiami i oczyścić. Wysuszone i rozdrobnione nadaje się idealnie jako przyprawa. Jeśli jednak nie lubisz wodnych przygód, kłącze tataraku możesz kupić w sklepach zielarskich online. Ma formę pociętych drobno kawałków i kosztuje około 10 zł.  

Kłącze tataraku było stosowane w medycynie ludowej od stuleci. Swoje właściwości zdrowotne zawdzięcza obecności wielu aktywnych związków - m.in. olejków eterycznych (głównie azaronu), garbników, goryczy, flawonoidów oraz związków żywicowych.  

Dzięki zawartości goryczy i olejków eterycznych, kłącze tataraku stymuluje wydzielanie śliny, soków żołądkowych i żółci. To usprawnia procesy trawienne, łagodzi wzdęcia, uczucie pełności i wspiera przemianę materii, szczególnie po ciężkostrawnych posiłkach. To jeden z powodów, dla których dodawano ten składnik jako przyprawę do tłustych potraw mięsnych. 

Kłącze tataraku łagodzi stres, uspokaja i poprawia nastrój - jest w tym skuteczniejsze niż melisa. Olejki eteryczne działają uspokajająco na układ nerwowy, pomagają redukować napięcie i ułatwiają zasypianie. Napar z tataraku może być stosowany jako naturalny środek wyciszający.   

Obecne w tataraku flawonoidy i garbniki wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i łagodzące stany zapalne. Od stuleci kłącze jest wykorzystywane w związku z tym do leczenia wrzodów układu pokarmowego czy zapalenia jamy ustnej i gardła. Roślina ma również właściwości rozkurczowe, przeciwbólowe i moczopędne. Łagodzi bóle stawów i bóle menstruacyjne. Życie kłącza tataraku pomaga w rzuceniu palenia, likwiduje również przykry zapach z ust.  

Sprawdź także: Owoc, który zaspokaja głód. Ma dobry wpływ na układ pokarmowy i serce

W kuchni kłącze tataraku można wykorzystać na wiele sposobów, najczęściej stosowane jest jako przyprawa. Starty lub sproszkowany produkt świetnie komponuje się z wieprzowiną, dziczyzną i gęsiną. Wystarczy dodać go do marynaty lub bezpośrednio do pieczenia. Niewielka ilość tej przyprawy wzbogaci smak bulionów i gulaszów, nadając im lekko korzenny, ziołowy aromat. 

Kłącze tataraku możesz też dodać do butelki z oliwą lub octem, tworząc wyjątkowy, domowy dodatek do sałatek i dań na zimno. Dressing z takiego płynu będzie nie tylko aromatyczny, ale również zdrowy. Jeśli natomiast cierpisz na bezsenność, przygotuj napar z suszonego kłącza. Łyżeczkę suszu zalej w szklance wodą o temperaturze 90 stopni i odstaw na kwadrans. Po przecedzeniu pij małymi łykami.  

Nalewki, kompoty czy lemoniady również zyskają dzięki kłączom specyficznego posmaku. Nalewka z samego kłącza tataraku, zwana ajerówką, jest stosowana do płukania ust, w przypadku problemów z jamą ustną lub z trawieniem. Ma ona dodatek kardamonu.  

Do deserów i ciast możesz wykorzystać tatarak kandyzowany. Jest on zresztą nazywany pierwszymi polskimi cukierkami, a przepis pochodzi z XVIII wieku. Możesz wypróbować go w domu, choć zajmuje to nieco czasu.  

Składniki:  

• 100 g oczyszczonego, świeżego kłącza tataraku;  
• 200 g cukru.  

Przygotowanie:  

Oczyszczone kłącza pokrój na półcentymetrowe kawałki i gotuj w wodzie przed dwie i pół godziny, zmieniając wodę na świeżą co mniej więcej 35 minut.  

Ugotowany tatarak odcedź, odsącz i rozłóż na tacy, sowicie posypując cukrem. Całość zostaw na noc. Na drugi dzień smaż tatarak na suchej patelni przez 40 minut. Kandyzowane kłącze tataraku możesz dodawać do ciast i deserów lub potraktować jak cukierki.