Nazywana jest polską cytryną. Zrób syrop, oczyszcza organizm, pomaga na kaszel i trawienie

Dzieje pigwy (Cydonia oblonga) sięgają czasów minojskiej Krety, a jej dawna nazwa - "cydońskie jabłko" - wywodzi się od miasta Kydonia, znanego dziś jako Chania. W starożytnej Grecji owoc ten symbolizował miłość i płodność. Według mitologicznych przekazów miał być darem dla Afrodyty, a młode kobiety spożywały go przed nocą poślubną, wierząc, że zapewni im szczęście w małżeństwie. Rzymianie przejęli tę tradycję, uznając pigwę za afrodyzjak oraz owoc o właściwościach oczyszczających organizm. Z biegiem wieków roślina rozprzestrzeniła się na Bliski Wschód, do Persji i Armenii i do dziś pozostaje ważnym składnikiem lokalnej kuchni i medycyny ludowej.

Do Europy Środkowej pigwa trafiła w średniowieczu, a w Polsce była znana już w XV wieku. Początkowo sadzono ją głównie w ogrodach dworskich i klasztornych, gdzie pełniła funkcję zarówno ozdobną, jak i użytkową. Jej białe i różowawe kwiaty zdobiły ogrody wiosną, a jesienią owoce wykorzystywano do przygotowywania leczniczych nalewek, syropów i konfitur.

W polskiej tradycji kulinarnej pigwa szybko zyskała miano "polskiej cytryny" - ze względu na kwaśny smak i wysoką zawartość witaminy C, która czyniła ją cennym środkiem wzmacniającym w okresach niedoborów świeżych owoców. Z czasem stała się nieodłącznym elementem jesiennych spiżarni, a jej przetwory do dziś uchodzą za naturalny sposób na wzmocnienie odporności i poprawę samopoczucia w chłodniejszych miesiącach.

Pigwa to owoc niezwykle zasobny w polifenole, flawonoidy, pektyny i witaminę C, a także minerały takie jak potas, wapń i magnez. Badania przeprowadzone w 2024 roku przez Uniwersytet Rolniczy w Krakowie wykazały, że bioaktywne związki pigwy wykazują silne działanie antyoksydacyjne i mogą regulować poziom glukozy oraz poprawiać profil lipidowy krwi. Analiza sugeruje również, że większość polifenoli uwalnia się dopiero w jelicie grubym, gdzie mogą wspierać mikrobiotę i działać ochronnie na błonę śluzową przewodu pokarmowego.

Właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne pigwy potwierdzają także badania opublikowane w 2024 roku w czasopiśmie Phytochemistry Reviews przez zespół naukowców z Uniwersytetu Punjab. Autorzy wskazują, że ekstrakty z owoców i liści hamują procesy zapalne, neutralizują wolne rodniki i wykazują aktywność wobec bakterii Helicobacter pylori. W modelach zwierzęcych sok z pigwy łagodził objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, co sugeruje potencjalne zastosowanie w terapii chorób zapalnych przewodu pokarmowego.

Warto wspomnieć także o zastosowaniach zewnętrznych. Nasiona pigwy zawierają śluzy roślinne (glukuronoksylany), które wykazują właściwości łagodzące i przyspieszające gojenie ran. Preparaty na bazie tych substancji są testowane jako składniki opatrunków i dermatologicznych żeli wspierających regenerację skóry. Trzeba jednak pamiętać, że większość badań ma charakter laboratoryjny, a kliniczne dowody u ludzi są wciąż ograniczone. Co więcej, nasiona pigwy zawierają związki mogące uwalniać śladowe ilości cyjanowodoru, dlatego nie należy spożywać ich w nadmiarze.

Twardy i cierpki miąższ pigwy, jest trudny do spożycia na surowo, ale po ugotowaniu nabiera niezwykłej delikatności i aromatu. Kompot z pigwy, przygotowany z dodatkiem cynamonu, goździków i rodzynek rozgrzewa w chłodne dni, dostarczając dodatkowo witaminy C i naturalnych przeciwutleniaczy. Związki fenolowe zawarte w pigwie zachowują stabilność nawet podczas gotowania, dlatego przetwory są równie wartościowe co świeże owoce.

Z pigwy możemy również przygotować aromatyczne dżemy i konfitury. Dzięki wysokiej zawartości pektyn pigwa naturalnie żeluje, więc nie ma potrzeby stosowania dodatkowych zagęstników. W połączeniu z cukrem i przyprawami korzennymi uzyskamy przetwory, które zachwycają smakiem i wspierają układ pokarmowy. Szczególną popularnością cieszy się galaretka pigwowa - przygotowana z przetartej pulpy, która długo zachowuje świeżość.

Nie można pominąć także tradycyjnej pigwówki - nalewki, która od pokoleń była stosowana jako naturalny środek wspierający odporność i łagodzący infekcje dróg oddechowych. Połączenie owocu z miodem, przyprawami i alkoholem pozwala na ekstrakcję cennych substancji bioaktywnych, które zachowują swoje właściwości przez wiele miesięcy.

Syrop z pigwy od pokoleń zajmuje szczególne miejsce w domowych spiżarniach. Jest ceniony zarówno za wyjątkowy smak, jak i właściwości wspierające odporność oraz łagodzące dolegliwości ze strony układu oddechowego. Jego przygotowanie nie wymaga skomplikowanych technik, a efekt końcowy to aromatyczny i zdrowy dodatek, który można wykorzystać na wiele sposobów.

Składniki:

• 2 kg dojrzałych owoców pigwy,
• 1 kg cukru,

Przepis krok po kroku

1. Owoce dokładnie umyj, pokrój na ćwiartki i usuń gniazda nasienne.
2. Następnie potnij je w cienkie plastry lub paseczki.
3. W dużym słoju ułóż warstwami pigwę, przesypując każdą warstwę cukrem.
4. Odstaw w ciepłe miejsce na 3-4 dni, codziennie potrząsając naczyniem, aby cukier równomiernie się rozpuścił.
5. Gdy owoce puszczą sok, a cukier całkowicie się rozpuści, zlej powstały syrop do wyparzonych słoików i pasteryzować.
6. Pozostałe owoce możesz wykorzystać jako aromatyczny dodatek do herbaty, deserów czy wypieków.

Syrop z pigwy to słodki dodatek do herbaty i deserów, ale także naturalny eliksir wspierający zdrowie. Wystarczy dodać 2-3 łyżeczki do ciepłej wody lub herbaty, by otrzymać aromatyczny napój, który rozgrzewa i wzmacnia odporność. W tradycyjnej medycynie używano go przy kaszlu i infekcjach górnych dróg oddechowych - łagodził podrażnienia błon śluzowych, ułatwiał odkrztuszanie i koił podrażnione gardło. Obecne w nim pektyny i polifenole wspomagają procesy trawienne, działają ochronnie na przewód pokarmowy i pomagają usuwać toksyny z organizmu. Co ciekawe, syrop z pigwy bywa też stosowany jako naturalny środek wzmacniający po chorobie - dodaje energii, łagodzi objawy osłabienia i poprawia samopoczucie.

Źródła: terazgotuje.pl, ResearchGate