W naszym domu babcia miała zapas tego soku. Dziś wiem, że wspomaga serce, jelita i dba o odporność
Kiedy latem słońce zaglądało do kuchni, a w powietrzu unosił się zapach świeżych owoców, babcia stawiała na stole butelkę domowego soku z czarnej porzeczki. Nalewała go do szklanek, a ja popijałam powoli, czując przyjemny cierpko-słodki smak: najprawdziwszy smak wakacji. Dziś wracam do tego przepisu z sentymentem, bo sok z czarnej porzeczki to też naturalny sprzymierzeniec zdrowia, który wspiera serce, dba o jelita i wzmacnia odporność.
Czarna porzeczka oprócz głębokiego koloru i lekko cierpkiego smaku, oferuje nam również antocyjany - barwniki roślinne o silnym działaniu antyoksydacyjnym - wraz z witaminą C, potasem i błonnikiem, które realnie wspierają serce i naczynia krwionośne. Badania przeprowadzone przez Northeast Ohio Medical University w 2012 roku pokazują, że regularne picie soku z czarnej porzeczki może poprawić przepływ krwi, zwiększać wydajność serca i zmniejszać opór w naczyniach, nie podnosząc przy tym spoczynkowego ciśnienia. Olej z jej nasion, bogaty w cenne kwasy tłuszczowe GLA, pomaga łagodzić skoki ciśnienia wywołane stresem, a obecne w owocach antyoksydanty dodatkowo wspierają kondycję naczyń.
W układzie pokarmowym czarna porzeczka działa wielotorowo. Błonnik rozpuszczalny stanowi pożywkę dla dobrych bakterii, a polifenole pomagają utrzymać zdrową i różnorodną mikroflorę jelitową. Badania przeprowadzone m.in. na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu wskazują, że codzienne spożywanie tych owoców sprzyja rozwojowi korzystnych bakterii, m.in. Ruminococcus 2 i przekłada się na lepsze trawienie, mniej wzdęć i lepsze wchłanianie składników odżywczych. Porzeczka może też wspierać układ moczowy, pomagając utrzymać lekko zasadowe pH moczu, które zmniejsza ryzyko tworzenia się kamieni nerkowych.
Szklanka soku z czarnej porzeczki może dostarczyć nawet trzykrotność dziennej dawki witaminy C. Jej związki roślinne o działaniu przeciwzapalnym i antybakteryjnym pomagają obniżać poziom substancji wywołujących stan zapalny oraz utrudniają rozwój niektórych drobnoustrojów. W sezonie przeziębień to smaczny sposób na dodatkową tarczę ochronną. W codziennym jadłospisie sięgajmy po świeże, mrożone lub suszone owoce, a soki i suplementy traktujmy jako dodatek do zdrowej diety.
Sok z czarnej porzeczki jest szczególnie wartościowy dla osób, dbających o serce, odporność i jelita. Korzyści odczują zwłaszcza ci z lekkim nadciśnieniem, podwyższonym ryzykiem sercowo-naczyniowym lub zmagający się z problemami mikrobioty jelitowej. Po 45. roku życia - szczególnie u kobiet w okresie okołomenopauzalnym - może dodatkowo wspomagać wchłanianie minerałów istotnych dla kości, spowalniając proces ich osłabiania.
Sok z czarnej porzeczki sprawdzi się także u osób aktywnych fizycznie, które potrzebują szybszej regeneracji i dodatkowej dawki energii. W przypadku dzieci optymalna będzie porcja około pół szklanki soku dziennie, a dorosłych 1-2 szklanki dziennie.
Wysoka zawartość potasu może jednak stanowić problem dla osób z niewydolnością nerek lub zaburzeniami gospodarki elektrolitowej. Przy nadkwasocie lub wrażliwym żołądku lepiej rozcieńczać sok, aby zmniejszyć jego kwasowość. Alergie zdarzają się rzadko, ale pierwszą porcję najlepiej ograniczyć do kilku łyków. Kobiety w ciąży powinny skonsultować decyzję o regularnym piciu soku z lekarzem.
Wciąż pamiętam babcię stojącą nad dużym, emaliowanym garnkiem, z którego unosił się słodko‑cierpki aromat czarnej porzeczki. Nie miała w kuchni modnych urządzeń, a mimo to potrafiła zamknąć całe lato w butelce. Jej przepis na sok z czarnej porzeczki jest w naszej rodzinie już od wielu lat.
Składniki:
- 2 kg świeżych czarnych porzeczek,
- litr wody,
- cukier do smaku - około 200 g na litr soku (garnek) lub 250 g na litr (sokownik).
Przygotowanie:
- Umyte i obrane z szypułek porzeczki przekładam do dużego garnka i zalewam wodą.
- Doprowadzam do wrzenia, zmniejszam ogień i duszę około 30 minut, aż porzeczki zmiękną.
- Rozgniatam je tłuczkiem i przecedzam przez gazę lub drobne sito.
- Odmierzam powstały sok, dodaję cukier i mieszam.
- Ponownie zagotowuję, po czym gorący sok przelewam do wysterylizowanych butelek lub słoików. Zakręcam i odstawiam do góry dnem do wystygnięcia.
Przygotowanie (z sokownikiem):
- Do dolnego pojemnika wlewam wodę, na górę wsypuję porzeczki.
- Podgrzewam na średnim ogniu ok. 60 minut - sok będzie powoli ściekał do zbiorniczka.
- Zlewam go do garnka, dodaję cukier, mieszam i zagotowuję.
- Przelewam do wyparzonych butelek i zakręcam.
Sok można przechować dłużej, jeśli zapasteryzujemy przez ok. 15 minut we wrzątku lub zamrozimy.
Nie zawsze mamy czas by przygotować domowy sok, ale sklepy oferują dziś duży wybór. Szukaj produktów oznaczonych jako "sok z czarnej porzeczki NFC" - to znaczy, że nie powstały z koncentratu, a zostały wytłoczone na zimno. Skład powinien być krótki: sok i ewentualnie cukier, choć najlepiej, by nie było go wcale. Unikaj wersji dosładzanych i z konserwantami, a jeśli to możliwe, wybieraj soki z polskich owoców - nasz klimat sprzyja wysokiej zawartości cennych antocyjanów.
Cena zaczyna się zwykle od około 10 zł za butelkę, ale warto zainwestować w wersje ekologiczne lub bio, ponieważ mogą zawierać więcej antyoksydantów. Jeśli sok jest tłoczony, zachowa także odrobinę błonnika. Dobry produkt rozpoznasz po tym, że przypomina domowy wyrób: gęsty, aromatyczny, z wyraźnym, lekko cierpkim charakterem czarnej porzeczki.
Źródła: terazgotuje.pl, PubMed
Zobacz też:
Co roku robię kilkanaście słoików. Na jelita działają jak balsam, sercu też służą
Zaskakująco prosty, obłędnie smaczny przepis. Na imprezie nikt się nie oprze
Ten sos do gołąbków zrobi furorę. Ciekawa alternatywa dla pomidorowego klasyka