Śliwka z niezwykłą historią i tradycją. Smakuje niepowtarzalnie i kryje w sobie samo zdrowie

W Małopolsce tradycje kulinarne pielęgnowane są od pokoleń, a jedną z nich jest wytwarzanie suski sechlońskiej. To nie jest zwykła suszona czy wędzona śliwka, ale produkt chroniony prawnie, wpisany na listę unijnych produktów regionalnych. Jej cenne wartości odżywcze i unikatowy smak, łączący w sobie delikatną słodycz i aromat wędzenia, sprawiają, że doceniają ją zarówno smakosze kuchni tradycyjnej, jak i miłośnicy zdrowego żywienia. Choć niewielka, kryje w sobie prawdziwe bogactwo witamin i minerałów oraz kawałek historii regionu.

Suska sechlońska to jedna z najbardziej rozpoznawalnych polskich suszonych i wędzonych śliwek. Pochodzi z Małopolski, głównie z okolic wsi Sechna, od której wzięła drugi człon swojej nazwy (z kolei nazwa miejscowości nawiązuje do suszenia owoców, które odbywało się tu od lat). Podobno uprawę i produkcję rozpoczął lokalny duszpasterz, który spopularyzował ją wśród społeczności. To produkt, który powstaje z tradycyjnych odmian śliwek, przede wszystkim węgierek (rzadziej Promis, Tolar czy Stanley).

Suska sechlońska została doceniona na poziomie europejskim - w 2010 roku śliwka otrzymała chronioną nazwę pochodzenia (ChNP) oraz chronione oznaczenie geograficzne (ChOG), co oznacza, że jej jakość, smak i unikalny charakter są nierozerwalnie związane z historią regionu, z którego pochodzi. To więc już nie tylko owoc, ale raczej część dziedzictwa kulinarnego Małopolski, świadectwo lokalnej tradycji i wielopokoleniowego doświadczenia mieszkańców w przetwórstwie śliwek. Do dziś w wielu tamtejszych miejscowościach organizowane są Święta Suszonej Śliwki lub wytyczane specjalne trasy wycieczek Szlakiem Suszonej Śliwki (wśród sadów i suszarni). 

Proces wytwarzania suski sechlońskiej jest wyjątkowy i bardzo tradycyjny. Obecnie zajmują się tym cztery gminy województwa małopolskiego: Laskowa, Iwkowa, Łososina Dolna i Żegocina. Śliwki, najczęściej węgierki, zbiera się dopiero wtedy, gdy są w pełni dojrzałe (czyli słodkie, niezbyt wilgotne, mięsiste i bez oznak gnicia czy uszkodzeń). Następnie trafiają one do specjalnych suszarni (najstarsza ma już ponad 100 lat), które wyglądają jak niewielkie domki z piecem opalanym drewnem (i są swoistymi pomnikami historii w małopolskich miejscowościach). To właśnie w nich zaczyna się przemiana zwykłego owocu w suskę.

Suszenie odbywa się dwuetapowo i trwa od 4 do 6 dni. Najpierw owoce - wysypane warstwowo na sobie - poddawane są działaniu ciepłego dymu - to wtedy nabierają charakterystycznego aromatu. Kolejnym etapem jest dosuszanie, które odbywa się w nieco niższej temperaturze. Codziennie należy przewracać owoce, aby równo się suszyły. Cały proces jest powolny, a jego długość zależy od wielkości i stopnia dojrzałości owoców. Dzięki temu w susce sechlońskiej pozostaje mnóstwo naturalnych cukrów, witamin i minerałów.

Śliwki wędzone w ten sposób stają się miękkie, elastyczne i niezwykle aromatyczne. Smakują nieco inaczej niż zwykłe suszone owoce - są intensywniejsze, pełniejsze, a dymny posmak sprawia, że doskonale nadają się zarówno do dań słodkich, jak i wytrawnych.

Suska sechlońska to prawdziwa bomba odżywcza. Zawiera duże ilości błonnika, który wspiera pracę jelit i pomaga regulować trawienie. Dzięki temu często mówi się o niej, że działa jak naturalny "odkurzacz" przewodu pokarmowego. To również świetne źródło witamin z grupy B, które wspomagają układ nerwowy oraz witaminy A, ważnej dla wzroku i kondycji skóry. 

Nie można też zapomnieć o obecności witaminy C, która poprawia odporność i witaminy K, niezbędnej dla mocnych kości i prawidłowej krzepliwości krwi. W susce sechlońskiej znajdziemy także wiele minerałów - żelazo, magnez, potas czy fosfor. To właśnie dzięki nim poprawia się praca serca, mięśni i układu nerwowego. 

Wędzone śliwki mają również niski indeks glikemiczny, co oznacza, że - w rozsądnych porcjach - mogą być spożywane nawet przez osoby dbające o linię i poziom cukru we krwi. Ich naturalna słodycz sprawia, że świetnie zastępują słodycze, a jednocześnie dostarczają organizmowi energii i cennych składników. 

Kto powinien jeść suskę sechlońską? Na pewno osoby cierpiące na problemy z trawieniem i zaparcia, te potrzebujące wzmocnienia odporności i które szukają naturalnego wsparcia diety bogatej w antyoksydanty. Z kolei osoby zmagające się z przewlekłymi chorobami jelit, wzdęciami czy wysokim poziomem cuku powinny jeść ją w umiarkowanych ilościach, bo mimo wszystko zawiera naturalne cukry. 

Wędzone śliwki można podawać na wiele sposobów - jako przekąskę, dodatek do mięs, sosu, koreczków, szaszłyków i sałatek oraz deserów. W kuchni polskiej świetnie sprawdzają się w bigosie, gulaszach i pieczeniach. W wersji na słodko są idealnym dodatkiem do ciast, kompotów i konfitur. Ich dymny aromat wspaniale podkreśla smak czekolady, sera i orzechów. Można z nich przygotować zdrowe batony energetyczne lub tzw. kulki mocy. Sprawdzą się także do domowej nalewki. 

Suska sechlońska to nie tylko zwykły owoc, to część historii i tradycji Małopolski, zamknięta w niepozornej śliwce. Owoc łączy w sobie ciekawy aromat i dużo zdrowych składników. To doskonały przykład tego, jak polskie produkty regionalne mogą być pawdziwym superfood. Jeśli jeszcze ich nie próbowałeś, warto się skusić. Wędzona śliwka z Sechny potrafi naprawdę oczarować.

Źródło: terazgotuje.pl, modr.pl